2021 Ticari Van Güvenliği

Evde kal ekonomisi teslimat hizmetlerine yönelik talepte bir artış meydana getirdi ve bunun sonucu olarak birçok şehrin caddelerinde ticari van sayısında bir artış yaşandı.  Ticari vanlar veya hafif ticari araçlar, mal ya da özel ekipman taşımak için tasarlanmış ve brüt araç ağırlığı 3,5 tonu geçmeyen araçlardır.  Vanlar kargo esnekliği sağladığından ve sıkı yasal gereklilikler olmaksızın kullanılabildiğinden dolayı genellikle profesyonel amaçlar doğrultusunda kullanılmaktadır.  Dolayısıyla ekonomik hizmet süreleri ve kat ettikleri toplam kilometreleri, genellikle ortalama binek araçları aşmaktadır.  Geliştirme maliyetlerinde tasarruf sağlamak ve maksimum kâr elde etmek için  “marka mühendisliği” bu segmentte yaygın bir uygulamadır ve farklı üreticiler tarafından ortak bir tasarım paylaşılmaktadır.

Şehir yollarında van sayısının artmasıyla, vanların dahil olduğu kaza riski artmaktadır.  Avrupa genelinde “beyaz van sürücüsü,” hız sınırlarını ihlal ederek, dikkatsiz araç kullanarak ve emniyet kemerini takmayarak güvenliğe önem vermemesiyle ün kazanmıştır.  Ticari vanlar diğer motorlu araçlara göre daha yüksek bir çarpışma oranına sahip olmasa da, vanların dahil olduğu çarpışmalar, karşılarındaki araçlar için daha şiddetli olma eğilimindedir.  Avrupa Komisyonuna göre bu kazalar, araç yolcularının ölümü veya ağır yaralanması ile sonuçlanan toplam kaza sayısının yaklaşık yüzde 4'ünü oluşturmaktadır.  Bunların büyük bir yüzdesi, kafa kafaya ya da arkadan çarpışmalardaki kontrol kaybından kaynaklanmaktadır.

Ticari van çarpışmalarında rol oynayan temel faktörler arasında vanın kendisinin çarpışma koruması (kendini koruma) ve ticari vanlar ile binek araçlar arasındaki uyumluluk (ortak koruma) yer almakta; bunun yanı sıra çarpışmaları ilk etapta önleyebilecek bir teknoloji olan Gelişmiş Sürücü Destek Sistemleri’nin (ADAS) yetersiz donanımı ve sınırlı performansı bulunmaktadır.

Ticari Vanların Çarpışma Dayanıklılığı

Ticari vanlar daha yüksek ve ağır olup, yapılarının sert kısmı genellikle binek araçlara göre daha yüksektedir. Genel olarak daha az yolcu taşırlar fakat daha fazla yük bulundururlar.  Bir çarpışmada; geometrik hizasızlık, sert yapılar ve yüksek ağırlıklar küçük aracın yolcuları için dezavantaj olma eğilimindedir ve bu durum, binek araçta ciddi yaralanma veya ölüm olasılığını artırır.

Ticari vanlara yönelik yolcu güvenliği, son on yılda araç güvenliğindeki gelişmelerden yalnızca kısmen yararlanmıştır.  Gelişmiş yolcu emniyet sistemlerinin donanımı genel olarak zayıftır.  Örneğin, incelenen 19 popüler van modelinden yalnızca altısında standart olarak iki ön hava yastığı bulunmakta ve hiçbirinde standart yan perde hava yastıkları yer almamaktadır.  Özellikle yolcu koltuğundaki temel emniyet kemeri hatırlatıcıları, hava yastıkları ve emniyet kemeri yük sınırlayıcıları olmadığından yolcunun korunması genellikle göz ardı edilmektedir.  Bu durum, Euro NCAP tarafından test edilen ve bu tür ekipmanların standart donanım olarak sunulduğu yolcu taşıyan modeller ile tamamen bir zıtlık içindedir.

ADAS Test Serileri

General Safety Regulation (GSR) tarafından zorunlu kılınacakların ötesinde donanımın gelişmesini hızlandırmak ve daha güvenli tercihler için satın alma kararlarını etkilemek amacıyla bir ADAS donanım araştırması yapılmış ve Avrupa pazarında en çok satan ticari vanlar üzerinde bir dizi ADAS testi gerçekleştirilmiştir.  Tüm bu vanlar 2019 yılında gerçekleşen yeni van satışlarının yaklaşık %98'ini kapsamakta ve Avrupa'nın durumunu iyi bir şekilde yansıtmaktadır.

Her bir sistemin donanımı Avrupa'nın en büyük pazarları (Fransa, Almanya, İtalya, İspanya, Birleşik Krallık) ile İsveç, Hollanda ve Lüksemburg’daki halka açık kaynaklardan kontrol edilmiştir.  İkinci aşamada, veriler araç üreticisi tarafından doğrulanmıştır.  Kullanılabilirlik (standart, isteğe bağlı veya mevcut değil), sırasıyla her van, sistem ve pazara ait ilgili tabloyla birlikte grafik biçiminde gösterilmektedir.

Her ticari vandaki mevcut ADAS fonksiyonları (isteğe bağlı veya standart) gerektiğinde ticari vanlara göre uyarlanan Euro NCAP Güvenlik Desteği protokolleri kullanılarak test edilmiştir.  Her van, izin verilen yük ağırlığının (günlük kullanımda ticari bir van için normal yükün) yarısını taşımıştır.  Ayrıca, her van için bir Emniyet Kemeri Hatırlatıcı değerlendirmesi yapılmıştır.

Her sistemin test puanları ağırlıklı hale getirilip, her van için genel bir puan olarak birleştirilmiştir.  Test edilen her bir van, bu ağırlıklı genel performans puanıyla aşağıdaki kategorilerden birinde yer almıştır.

Sonuçlar

Güvenlikle İlgili Konular

Ticari vanlar, diğer birçok araca kıyasla her zaman yüksek ve ağır olur; tasarımları ise yavaş değişir. Yollardaki tüm araç türleri arasında araç uyumluluğunun iyileştirilmesi Euro NCAP için bir önceliktir ve mobil deforme olabilen bariyer testinin kullanılmaya başlanması bu hedefe yönelik atılan ilk adımdır.  Fakat bu, uzun yıllar sürecek yavaş bir süreçtir.  Öte yandan, Gelişmiş Sürücü Destek sistemleri çarpışmaların meydana gelmesini ilk etapta önleyebilir ve bunların kullanılabilirliği araç üreticileri ve ithalatçıları tarafından çok daha hızlı bir şekilde artırılabilir.

Donanım araştırmamız, günümüz binek araçların aksine, Avrupa genelinde ticari vanlardaki ADAS donanımının genel olarak zayıf olduğunu ortaya koymaktadır.  Euro NCAP, sadece pazarlama bilgilerine dayalı olarak araç üreticilerinin sunduklarını anlama konusunda değil, aynı zamanda “kullanılabilir” ADAS donanımlı vanların somut örneklerini bulmakta da sorunlar yaşamıştır.  Bazı durumlarda, araç üreticileri tarafından ortaya konan iddialar bağımsız olarak doğrulanamamış ve makul bir zaman dilimi içinde donanımlı van tedariki yapılamamıştır.  Çok az istisna dışında, kullanılabilir ADAS daha çok isteğe bağlı olarak mevcuttur.

Kullanılabilirlik noktasında en iyi markalar Ford, VW ve Mercedes Benz iken en geride olanlar FIAT, Nissan ve Renault olmuştur.

Testlere tabi tutulan ADAS sistemleri oldukça iyi performans göstermekle beraber, binek araçlara kıyasla bazı belirgin farklılıklar gözlenmiştir.  Yaya ve bisikletli algılama gibi teknolojiler, şehir ortamında büyük faydalar sağlamasına rağmen bu en yeni işlevler yalnızca birkaç ticari vanda bulunmaktadır.  Bazı vanlar şerit destek sistemleri, kör nokta algılama, şeritten çıkma uyarısı ya da şerit takip desteği sunmaktadır; fakat test sırasında, bunlar ortalama binek araçlardaki kadar etkili olmamıştır.  Hız asistanı teknolojisi varsa bile çoğunlukla manuel olarak ayarlanmaktadır ve hız sınırı bilgi fonksiyonu içermemektedir.  Emniyet kemeri hatırlatıcıları çoğunlukla sürücü için standarttır fakat ön koltuk yolcuları için mevcut değildir.

Test edilen en iyi vanlar Volkswagen Transporter, Ford Transit ve Mercedes - Benz Vito olmuştur.  FIAT Talento, Renault Trafic, Renault Master, Opel Movano ve Nissan NV400, çok zayıf donanımlı olduklarından ya da herhangi bir sürücü destek sistemi bulunmadığından dolayı Euro NCAP tarafından önerilmemektedir.

VAN UYUMLULUK TESTI SERISI’NE

DONANIM SİSTEMLERİ’NE