2021 Veiligheid van bestelwagens

De 'thuisblijf'-economie heeft de vraag naar bezorgdiensten sterk doen toenemen en als gevolg daarvan rijden er in veel steden veel meer bestelwagens rond.  Bestelwagens of lichte bedrijfsvoertuigen zijn ontworpen om goederen of gespecialiseerde uitrusting te vervoeren, hun bruto voertuigmassa bedraagt niet meer dan 3,5 ton.  Bestelwagens worden vaak gebruikt voor professionele doeleinden, omdat ze flexibiliteit bieden bij het laden en gebruikt kunnen worden zonder strikte wettelijke vereisten voor registratie.  Daardoor is hun economische levensduur en totale aantal gereden kilometers doorgaans hoger dan die van de gemiddelde personenauto's.  Om ontwikkelingskosten te besparen en de winst te maximaliseren, is 'badge engineering' een gangbare praktijk in dit segment, waarbij een gemeenschappelijk design wordt gedeeld door verschillende fabrikanten.

Met meer bestelwagens in de steden neemt het risico op ongevallen met bestelwagens toe.  In heel Europa heeft de 'man met de witte bestelwagen' de reputatie opgebouwd weinig om veiligheid te geven: snelheidsbeperkingen negeren, onoplettend rijden en veiligheidsgordel niet dragen.  Bestelwagens hebben niet noodzakelijk een hoger ongevalsrisico dan andere motorvoertuigen, maar botsingen met bestelwagens zijn meestal ernstiger voor de tegenpartij.  Volgens de Europese Commissie maken hun slachtoffers ongeveer 4 procent uit van het totale aantal dodelijke of ernstig gewonde inzittende slachtoffers.  Een groot percentage hiervan is te wijten aan controleverlies, zowel bij een frontale botsing als bij een aanrijding van achteren.

Belangrijke factoren die een rol spelen bij botsingen van bestelwagens zijn de botsbescherming van de bestelwagen zelf (zelfbescherming) en de compatibiliteit van bestelwagens en personenauto's (partnerbescherming); evenals de ontoereikende uitrusting met en beperkte prestaties van Advanced Driver Assistance Systems (ADAS), technologie die botsingen in de eerste plaats kan voorkomen.

Crashbestendigheid van bestelwagens

Bestelwagens zijn langer en zwaarder en hebben meestal hun sterkere structuur op een grotere hoogte dan personenwagens. Gewoonlijk is het aantal inzittenden lager maar hebben ze een zwaardere lading.  Bij een botsing spelen de geometrische uitlijningsfouten, sterkere structuren en hogere massa in het nadeel van de inzittenden van het kleinere voertuig, wat leidt tot een grotere kans op ernstig letsel of overlijden in de personenauto.

De veiligheid van inzittenden van bestelwagens heeft de afgelopen tien jaar slechts ten dele geprofiteerd van de vooruitgang op het gebied van voertuigveiligheid.  Over het algemeen zijn er weinig geavanceerde veiligheidssystemen gemonteerd.  Van de 19 onderzochte populaire bestelwagenmodellen bieden er slechts 6 dubbele frontale airbags en geen enkele zijdelingse gordijnairbags aan als deel van de standaarduitrusting.  In het bijzonder wordt de bescherming van de passagier over het hoofd gezien, aangezien basisveiligheidsvoorzieningen zoals gordelverklikkers, airbags en gordelspanners vaak ontbreken op de passagiersstoel.  Dat in schril contrast met de varianten voor personenvervoer, die getest zijn door Euro NCAP en er standaard mee uitgerust zijn.

ADAS-testreeks

Voor een snellere beschikbaarheid dan door de Europese verordening betreffende de algemene veiligheid van motorvoertuigen (GSR) wordt voorgeschreven en om veiligere keuzes bij aankoop aan te moedigen, werd een onderzoek gedaan naar de uitrusting van ADAS en werden een reeks ADAS-tests uitgevoerd op de best verkopende bestelwagens op de Europese markt.  Samen vertegenwoordigen deze bestelwagens ongeveer 98 procent van de verkoop van nieuwe bestelwagens in 2019 en zijn ze representatief voor de situatie in Europa.

De beschikbaarheid van elk systeem werd gecontroleerd op basis van publiek beschikbare bronnen in de grootste Europese markten (Frankrijk, Duitsland, Italië, Spanje, Verenigd Koninkrijk), plus Zweden, Nederland en Luxemburg.  In een tweede fase werden de gegevens gecontroleerd door de autofabrikant.  De beschikbaarheid (standaard, optioneel of niet beschikbaar) wordt grafisch weergegeven met bijbehorende tabel voor elke bestelwagen, elk systeem en elke markt.

De beschikbare ADAS-functies (optioneel of standaard) op elke bestelwagen zijn getest volgens de Safety Assist-protocollen van Euro NCAP en waar nodig aangepast aan bestelwagens.  Elke bestelwagen had de helft van de maximaal toegelaten massa, een typische lading voor een bestelwagen voor dagelijks gebruik.  Daarnaast werd nagekeken of elke bestelwagen over een gordelverklikker beschikte.

De testscores van elk systeem werden gewogen en gecombineerd tot een totaalscore voor elke bestelwagen.  Deze gewogen totale prestatiescore plaatst elke geteste bestelwagen in een van de volgende categorieën.

Resultaten

Bestelwagens zullen altijd hoog en zwaar zijn in vergelijking met de meeste andere voertuigen en de vormgeving ervan verandert maar langzaam.  Het verbeteren van de voertuigcompatibiliteit van alle voertuigtypen op de weg is een prioriteit voor Euro NCAP en de invoering van de test met bewegend vervormbaar obstakel is een eerste stap in de goede richting.  Dit is echter een traag proces dat vele jaren zal duren.  Aan de andere kant kunnen Advanced Driver Assistance Systems botsingen voorkomen en kan de beschikbaarheid ervan veel sneller worden verbeterd door voertuigfabrikanten en importeurs.

Uit ons onderzoek blijkt dat de aanwezigheid van ADAS op bestelwagens in heel Europa slecht scoort, dit in schril contrast met personenauto's.  Euro NCAP ondervond heel wat problemen, niet alleen om te begrijpen wat voertuigfabrikanten aangebieden, op basis van marketinginformatie, maar ook om concrete voorbeelden te vinden van bestelwagens die met ADAS zijn uitgerust.  In sommige gevallen konden beweringen van autofabrikanten niet onafhankelijk worden geverifieerd en konden uitgeruste bestelwagens niet binnen een redelijke termijn verkregen worden.  Wanneer beschikbaar zijn ADAS meestal verkrijgbaar als optie, op enkele uitzonderingen na.

De beste merken qua beschikbaarheid zijn Ford, VW en Mercedes-Benz, de slechtste zijn FIAT, Nissan en Renault.

In de testen presteerden de ADAS vrij goed, maar er werden wel enkele opmerkelijke verschillen met personenauto's waargenomen.  Slechts enkele bestelwagens bieden de nieuwste functionaliteiten, zoals voetgangers- en fietsdetectie, terwijl deze technologie grote voordelen biedt in een stedelijke omgeving.  Sommige bestelwagens bieden rijstrookondersteuning, dodehoekdetectie, waarschuwing bij verlaten van rijstrook of Lane Keep Assist, maar bij het testen waren deze niet zo doeltreffend als bij gemiddelde personenauto's.  Indien voorhanden is de technologie voor snelheidsassistentie meestal handmatig ingesteld en beschikt ze niet over een functie die informatie geeft over de toegelaten maximumsnelheid.  Gordelverklikkers zijn meestal standaard voor de bestuurder, maar afwezig voor de passagiers vooraan.

De bestelwagens die als beste uit de test kwamen, waren Volkswagen Transporter, Ford Transit en Mercedes-Benz Vito.  FIAT Talento, Renault Trafic , Renault Master, Opel Movano en Nissan NV400 worden niet aanbevolen door Euro NCAP, omdat ze erg slecht uitgerust zijn of niet over rijhulpsystemen voor de bestuurder beschikken.

NAAR COMPATIBILITEITSTESTS VAN BESTELWAGENS

NAAR BESCHIKBAARHEID VAN SYSTEMEN